Baile   Cuideachtaí agus carthanais  

Gnóthachain chaipitiúla do chuideachtaí

Féadfaidh cuideachta gnóthachan caipitiúil a dhéanamh ó shócmhainn a dhíol nó a aistriú. Go hiondúil, déantar an gnóthachan seo a chur san áireamh sna brabúis chun críocha Cánach Corparáide (CC) ar Fhoirm CT1 ar líne ag baint úsáid as Seirbhís ar Líne na gCoimisinéirí Ioncaim (ROS) . Déantar an cháin a mheasúnú sa tréimhse chuntasaíochta chéanna ina ndéantar an gnóthachan. 

Gnóthachain chaipitiúla ar shócmhainní seachas talamh forbraíochta

Tá Cáin Corparáide seachas Cáin Gnóthachan Caipitiúil (CGC) iníoctha i leith gnóthachain ó shócmhainní seachas talamh forbraíochta.

Tá gnóthachain chaipitiúla faoi réir na rialacha sa CGC. Tá na rátaí Cánach Corparáide agus CGC éagsúil óna chéile. Má tá Cáin Chorparáide iníoctha ar ghnóthachan caipitiúil, ní mór do chuideachta an gnóthachan a choigeartú. Déantar an gnóthachan a choigeartú ionas go dtiocfaidh an tsuim chéanna aníos nuair a ríomhtar ag an ráta Cánach Corparáide is a thagann aníos nuair a ríomhtar ag an ráta CGC é.

Déanann cuideachta an gnóthachan coigeartaithe a thuairisciú sa rannán gnóthachan caipitiúil den CT1 ar líne. 

  • Example

    In 2018, ba é 12.5% an ráta Cánach Corparáide agus 33% an ráta CGC.

    Bhí gnóthachan caipitiúil €10,000 ag cuideachta ó shócmhainn a dhíol. Tá Cáin Chorparáide inmhuirir ar an ngnóthachan caipitiúil.

    D’fhágfadh gnóthachan caipitiúil €10,000 go mbeadh CGC €3,300 i gceist (€10,000 x 33% = €3,300). 

    Is gá don chuideachta an gnóthachan a choigeartú ionas go n-íocfaidh sí an tsuim cheart chánach (€3,300).

    Gnóthachan caipitiúil Cánach Corparáide a choigeartú
    Cur síos Suim
    An tsuim cheart chánach €3,300
    Roinn faoin ráta Cánach Corparáide (12.5%) 0.125
    Gnóthachan coigeartaithe €26,400

    Déanann an chuideachta an gnóthachan a choigeartú suas le €26,400 mar gheall go bhfuil Cáin Chorparáide á feidhmiú (€26,400 x 12.5% = €3,300).

Gnóthachain chaipitiúla i leith talamh forbraíochta

Ní áirítear i mbrabús cuideachta na gnóthachain chaipitiúla ó thalamh forbraíochta a dhíol nó a aistriú. Ina áit seo, ní mór do chuideachta CGC a íoc i leith na ngnóthachan seo.

Déanann cuideachta na gnóthachain choigeartaithe seo a thuairisciú sa rannán Gnóthachan Caipitiúil (Talamh Forbraíochta) den CT1 ar líne.

Cuideachta neamhchónaitheacha

Ní mór do chuideachta neamhchónaitheach CGC a íoc i leith gnóthachain ó ‘shócmhainní sainithe’ atá lonnaithe in Éirinn a dhiúscairt. Folaíonn siad seo:

  • talamh agus foirgneamh lonnaithe in Éirinn
  • cearta nó leasanna i leith mianraí in Éirinn
  • sócmhainní úsáidte nó i seilbh chun críocha:
    • trádáil ar siúl in Éirinn
    • brainse Éireannach.
  • scaireanna a bhfuil an chuid is mó dá luach ag eascairt as:
    • talamh agus foirgneamh lonnaithe in Éirinn
    • cearta nó leasanna i leith mianraí in Éirinn.

Caillteanais

Féadfaidh cuideachta fritháireamh a dhéanamh ar chaillteanas a dhéanann sí ón méid thíos a dhíol nó a aistriú:

  • talamh forbraíochta in aghaidh gnóthachain ó shócmhainní eile a dhíol
  • talamh neamhfhorbraíochta in aghaidh gnóthachain ó shócmhainní neamhfhorbraíochta eile a dhíol.

Ní mór do chuideachta a caillteanais chaipitiúla a fhritháireamh in aghaidh gnóthachain inmhuirir a dhéantar sa tréimhse chuntasaíochta chéanna. Féadfaidh an chuideachta aon chaillteanais nár úsáideadh a thabhairt ar aghaidh chuig an gcéad tréimhse eile chuntasaíochta.

Foilsithe: 03 Meitheamh 2021 Priontáil an leathanach seo

Leathanach baile Ar ais go barr