Míreanna nach gcaitear leo mar phá

Aisíocaíocht costas

Féadfaidh sé go dtabhaíonn do chuid fostaithe costais mar chuid dá n-obair. Folaíonn sé seo costais chothaithe, tiomána, rothaíochta nó costais eile.

Costais chothaithe

Féadfaidh sé go bhfuil ar d’fhostaí dualgais na fostaíochta a chomhlíonadh le linn dóibh a bheith:

• ar shiúl go sealadach óna ngnátháit oibre
• thar lear ar obair eachtrach.

Féadtar aon chostais chothaithe a tabhaíodh le linn dóibh na dualgais seo a chomhlíonadh a aisíoc leis an bhfostaí. Féadtar é seo a dhéanamh ar cheann de na boinn seo a leanas:

• liúntais cothromráta inghlactha
• costais iarbhír a dheimhnítear le hadmhálacha.

Liúntais cothromráta inghlactha

Féadtar na costais seo a aisíoc leis an bhfostaí ach úsáid a bhaint as:

• rátaí chothaithe na Státseirbhíse
• rátaí nach mó ná rátaí na Státseirbhíse
• sceideal eile rátaí foilsithe ag na Coimisinéirí Ioncaim (faoi réir aon choinníollacha a bheith in éineacht leis, mar shampla, 'airgead tíre'). 

Ní theastaíonn ceadú ó na Coimisinéirí Ioncaim chun na rátaí seo a úsáid.

Chun costais a aisíoc bunaithe ar aon sceideal eile rátaí agus coinníollacha bainteacha, is gá ceadú a fháil ó na Coimisinéirí Ioncaim.

Costais iarbhír a dheimhnítear le hadmhálacha

Féadann tú na costais a iarbhír a thabhaigh d’fhostaí a aisíoc leo. Ná caitear leis na híocaíochtaí seo mar phá chun críocha cánach sa chás:

• gur thabhaigh d’fhostaí iad go hiomlán, go heisiach agus de riachtanas le linn dóibh a bheith ag comhlíonadh dhualgais a bhfostaíochta
• gur aisíocadh na costais leis an bhfostaí ar bhonn admhálacha deimhnithe.

Costais tiomána nó rothaíochta

Féadfann d'fhostaí a gcarr príobháideach, a ngluaisrothar nó a rothar a úsáid chun críocha cánach. Féadann tú na costais inlamhála seo a aisíoc leis an bhfostaí saor ó cháin:

• de bhun liúntais ciliméadair cothromráta
• de bhun na costais iarbhír a tabhaíodh.

Ní cheadaítear, chun críocha cánach, aon chostais i leith taistil chuig áit na fostaíochta nó ar ais uaidh. Ní mór caitheamh le haisíocaíocht na gcostas seo mar phá, agus cáin a ghearradh orthu dá réir.

Tá dhá chineál scéimeanna liúntais ciliméadair ann atá inghlactha chun críocha cánach:

• rátaí Státseirbhíse
• aon sceideal eile le rátaí nach mó ná na rátaí Státseirbhíse.

Má aisíocann tú costais iarbhír an taistil le d’fhostaí, ní chaithfear leis na híocaíochtaí seo mar phá chun críocha cánach, sa chás:

• gurb éigean do d’fhostaí na costais a íoc chun a gcuid dualgas a chomhlíonadh
• gur aisíocadh na costais leis an bhfostaí ar bhonn admhálacha deimhnithe.

Féadann d’fhostaí éileamh a dhéanamh leis na Coimisinéirí Ioncaim i leith aon chostais taistil nár chlúdaigh tusa. Sa chás gur costais tiomána iad na costais, ba chóir dóibh an fhoirm éilimh costas carr a úsáid.

Costais eile

Féadfaidh sé go bhfuil costais chothaithe eile ag do chuid fostaithe seachas costais chothaithe agus tiomána nó rothaíochta. Má aisíocann tú na costais seo, ní chaithfear leo mar phá chun críocha cánach sa chás:

• gur thabhaigh d’fhostaí iad go hiomlán, go heisiach agus de riachtanas le linn dóibh a bheith ag comhlíonadh dhualgais a bhfostaíochta
• gur aisíocadh na costais leis an bhfostaí ar bhonn admhálacha deimhnithe.

Ní mór go gcaithfeadh an fostóir le gach costas siamsaíochta mar phá.

Tabhair do d’aire

Féadfaidh sé go ndéanann d’fhostaí an cinneadh na costais agus liúntais a éileamh go pearsanta ar léiriú iad ar na costais iarbhír a thabhaigh siad. Sa chás go dtarlaíonn sé seo agus go bhfuil a gcostais cúitithe agat leo, caithfear leis na suimeanna a d’íoc tú mar thuarastal incháinithe.

Ar aghaidh: Aisíocaíochtaí ranníocaíochtaí pinsin