Cáin Conarthaí Iomchuí (CCI)

CCI do phríomhchonraitheoirí

Céard is príomhchonraitheoir ann?

Is éard is Cáin Conarthaí Iomchuí (CCI) ann ná córas asbhainte cánach ag an bhfoinse a bhaineann le híocaíochtaí a dhéantar faoi chonarthaí iomchuí.

Is príomhchonraitheoir thú má úsáideann tú fochonraitheoir chun gníomhaíochtaí a dhéanamh thar ceann do ghnóthais. Baineann sé seo le:

• tógáil
• próiseáil feola
• agus
• foraoiseacht.

Is príomhchonraitheoir thú freisin:

• má tá ceangal agat le cuideachta atá páirteach in aon cheann de na gníomhaíochtaí thuas
• más údarás áitiúil, cumann fóntais phoiblí nó comhlachas tithíochta thú
• más Aire Rialtais thú
• más bord nó comhlacht thú a bunaíodh faoi reacht
• más bord nó comhlacht thú a bunaíodh faoi chairt ríoga agus a mhaoinítear go príomha ag an Oireachtas
• má dhéanann tú aon obair gháis, uisce nó leictreachais
• má dhéanann tú aon obair hiodrálach, duganna, canálach nó iarnróid
• nó
• má dhéanann tú suiteáil, athrú nó deisiúchán ar chórais teileachumarsáide.

Ní mór do phríomhchonraitheoirí clárú leis na Coimisinéirí Ioncaim.

Ní príomhchonraitheoir thú más é an t-aon obair tógála a bhfuil páirt agat ann ná i bhfoirgnimh nó ar thalamh, bíodh:

• gur chun d’úsáide féin iad
• nó
• nó gur chun úsáide do chuid fostaithe iad.

Más príomhchonraitheoir thú, ní mór duit gach idirbheart a dhéanamh go leictreonach leis na Coimisinéirí Ioncaim trí Sheirbhís ar Líne na gCoimisinéirí Ioncaim (ROS). Ba chóir duit:

1. Muid a chur ar an eolas faoi gach conradh iomchuí.
2. Muid a chur ar an eolas faoi shonraí íocaíochta.
3. Sonraí a sholáthar don fhochonraitheoir maidir leis an gcáin a dhéanfaidh tú a asbhaint.
4. Achoimre ar asbhaintí a thíolacadh, ar tuairisceán míosúil nó ráithiúil é.
5. An CCI a asbhaintear ó íocaíochtaí a dhéantar le fochonraitheoirí a íoc linn.

Fochonraitheoir nó fostaí?

Mar phríomhchonraitheoir, ní mór duit cinneadh a dhéanamh an ndéantar do chonradh le fostaí nó le duine féinfhostaithe. Tugtar achoimre i mbreithiúnas na Cúirte Uachtaraí i gcás Karshan ar chúig cheist chun cabhrú leat cinneadh a dhéanamh.

Tá na ceisteanna seo a leanas san áireamh sa chreat cinnteoireachta cúig chéim:

1. An bhfuil malartú pá nó aon íocaíocht eile as obair i gceist leis an gconradh?
2. Ar aontaigh an t-oibrí a gcuid seirbhísí a chur ar fáil go pearsanta agus an féidir leo a gcuid oibre a chur amach ar fhochonradh?
3. An rialaíonn an gnó cad, conas, cathain agus, nó cén áit a ndéantar an obair?
4. Cad a thugann na fíricí agus na cúinsí le fios faoi nádúr an chaidrimh idir an gnó agus an t-oibrí?
5. An bhfuil aon reachtaíocht ann a d'athródh na freagraí maidir le haon cheann de na ceisteanna thuas?

Chun tuilleadh eolais a fháil, féach an Treoirleabhar Cánach agus Dleachta Part 05-01-30. Tá an breithiúnas ar fáil ar shuíomh idirlín na Seirbhíse Cúirteanna.

D’fhéadfadh sé go gclárófá go mícheart conradh fostaíochta mar chonradh iomchuí don CCI:

• Má tharlaíonn sé seo, beidh ort íoc as an Íoc Mar a Thuillir (ÍMAT), Árachas Sóisialach Pá-Choibhneasta (ÁSPC) agus an Muirear Sóisialach Uilíoch (MSU) ar chóir a bheith asbhainte agat.
• agus
• Féadfaidh sé go mbeidh ort ús nó pionóis a íoc.

Ar aghaidh: Fógraí do phríomhchonraitheoirí