Faoiseamh cánach le haghaidh cuideachtaí nua-thionscanta

Cén chaoi a ndéantar an faoiseamh a ríomh?

Braitheann an méid a fhéadtar a éileamh ar an méid Árachas Sóisialach Pá-Choibhneasa a d’Fhostóirí a íocann tú. Beidh d’fhaoiseamh teoranta don mhéid iomlán ÁSPC fostóra a íocann tú. Féadtar an méid seo a laghdú má íocann tú os cionn na teorann faoisimh de €5,000 do gach fostaí nó an teorainn iomlán ÁSPC de €40,000. Mar shampla, má íoctar €6,000 d’ÁSPC d’fhostóirí d’fhostaí amháin, ní mheasfar ach €5,000 le haghaidh faoisimh.

Ar Eanáir 2025, cinneann an méid ÁSPC a d'íoc stiúrthóirí cuideachta áirithe faoi Aicme S cé mhéad faoisimh a fhéadtar a éileamh chomh maith. Ní mór baint a bheith ag an ÁSPC seo le díolaíochtaí a d'íoc tú leis an duine aonair agus a bhailigh tú faoin gcóras ÍMAT. Tá faoiseamh teoranta d'uasmhéid €1,000 ÁSPC Aicme S in aghaidh an duine aonair. Baineann teorainn iomlán ÁSPC €40,000 le gach íocaíocht ÁSPC fostóra agus ÁSPC Aicme S.

Sampla 1

Críochnaíonn tréimhse chuntasaíochta do chuideachta ar 31 Nollaig 2024. Tá dliteanas Cánach Corparáide (CC) €25,000 agat. Tá sé seo níos lú ná €40,000, mar sin féadtar an faoiseamh a éileamh.

Is é d’íocaíocht ÁSPC d’fhostóirí cháilitheach ná €11,000 (Tá uasteorainn €5,000 ar ÁSPC Fhostaí 3, mar sin ní chuirtear €1,500 san áireamh don fhaoiseamh).>

Is é an faoiseamh atá ar fáil duit faoi alt 486C ná €11,000. Féadtar faoiseamh nuathionscnanta a éileamh i do thuairisceán CC agus do dhliteanas CC a laghdú faoi €11,000. Ní fhéadtar ach CC a bhaineann le brabúis ó do thrádáil cháilitheach a laghdú.

Sampla 2

Críochnaíonn tréimhse chuntasaíochta do chuideachta ar 31 Nollaig 2025. Tá dliteanas Cánach Corparáide (CC) €25,000 agat. Tá sé seo níos lú ná €40,000, mar sin féadtar an faoiseamh a éileamh.

Is é d’íocaíocht ÁSPC d’fhostóra cháilitheach ná €9,000. Is é d’íocaíocht ÁSPC Aicme S cháilitheach ná €1,500. Is é ÁSPC Aicme S Stiúrthóir 3 a bhfuil uasteorainn €1,000 air, mar sin ní bhreithneofar €200 le haghaidh faoisimh. Is é do ÁSPC cáilitheach iomlán ná €10,500.

Is é an faoiseamh atá ar fáil duit faoi alt 486C ná €10,500. Féadtar faoiseamh nuathionscnanta a éileamh i do thuairisceán CC agus do dhliteanas CC a laghdú faoi €10,500. Ní fhéadtar ach CC a bhaineann le brabúis ó do thrádáil cháilitheach a laghdú.

Páirtfhaoiseamh

Má tá do CC iomlán dlite níos mó ná €40,000 ach níos lú ná €60,000, féadfaidh sé go bhfuil tú i dteideal páirtfhaoiseamh (tugtar faoiseamh imeallach air freisin) in ionad faoiseamh iomlán.

Féadtar CC atá dlite ar bhrabúis do thrádála cáilithí a laghdú go dtí an méid níos mó:

• ríomhtar trí úsáid a bhaint as an bhfoirmle an fhaoisimh imeallaigh
• agus
• de CC atá dlite ar bhrabúis do thrádálaí cháilithigh tar éis méid iomlán ÁSPC cáilitheach a asbhaint.

Sampla 3

Críochnaíonn tréimhse chuntasaíochta do chuideachta ar 31 Nollaig 2024. Is é do dhliteanas do Cháin Chorparáide (CC) ná €50,000. Tá €45,000 den dliteantas CC seo inchurtha i leith ioncam ó do thrádáil cháilitheach agus baineann €5,000 le hioncam infheistíochta. Féadtar páirtfhaoiseamh a éileamh.

Is é €17,500 íocaíocht ÁSPC d'fhostóra cáilitheach.

Féadtar an méid CC atá dlite ar do bhrabúis trádála cáilitheacha a laghdú go dtí (i) nó (ii) thíos:

(i) - Foirmle faoisimh imeallaigh de 3 × (T-M) × ((A+B)÷T)

T = CC iomlán dlite ar, ioncam iomlán agus gnóthachan inmhuirir don tréimhse chuntasaíochta. Seo €50,000.

M = uasmhéid ábhartha íosta, is é sin €40,000.

A =CC dlite ar ioncam ó do thradáil cháilitheach don tréimhse chuntasaíochta. Seo €45,000.

A =CC dlite ar ioncam ó do thradáil cháilitheach don tréimhse chuntasaíochta. Seo €0.

3 × (€50,000 - €40,000) × ((€45,000 + €0) ÷ €50,000) = €27,000.

(ii) - Cáin Chorparáide ar bhrabúis trádála cáilitheacha lúide ÁSPC cáilitheach

(€45,000 + €0) - €17,500 = €27,500.

Baintear an méid is mó amach leis an data ríomh: €27,500.

Féadtar an CC dlite €45,000 ar d'ioncam trádála a laghdú go €27,500. Dá bhrí sin, is é an páirtfhaoiseamh a fhéadtar iarratas a dhéanamh air ná €17,500 (€45,000 - €27,500 = €17,500).

Is é an glan-CC a íocfaidh tú ná €32,500 (i.e. €27,500 CC ar d'ioncam trádála cáilitheach tar éis faoiseamh móide €5,000 CC a éileamh ar d'ioncam infheistíochta).

Faoiseamh nár úsáideadh a thabhairt ar aghaidh

Ó 2013, féadfaidh sé a bheith indéanta do do chuideachta aon fhaoiseamh nár úsáideadh a thabhairt ar aghaidh ó:

• na chéad chúig bliana trádála sa chás gur thosaigh an trádáil cháilitheach an 1 Eanáir 2018 nó dá éis
• nó
• na chéad trí bliana trádála sa chás gur thosaigh an trádáil cháilitheach roimh an 1 Eanáir 2018 nó dá éis.

Ní fhéadann méid an fhaoisimh a úsáideadh i mbliain níos déanaí a bheith níos mó ná an ÁSPA iomlán sa bhliain sin.

Sampla 4

Bhí an chuideachta seo i dteideal ar fhaoiseamh iomlán. Thosaigh an trádáil cháilitheach an 1 Eanair 2018.

Is é an tréimhse cúig bliana ábhartha ó 2018 go 2022. Féadtar faoiseamh a éileamh i ngach ceann de na blianta seo chun CT a laghdú go nialas. Is é €27,875 méid iomlán an fhaoisimh neamhúsáidte ag deireadh 2022. Féadtar é seo a thabhairt ar aghaidh go dtí na blianta amach romhainn. In 2023, féadtar faoiseamh €10,000 a thabhairt ar aghaidh a úsáid (ní fhéadfaidh faoiseamh a bheith níos mó ná an ÁSPC a íocadh in 2023). In 2024, féadtar faoiseamh €10,000 a thabhairt ar aghaidh ar féidir a úsáid. Fágann sé seo iarmhéid de €7,875 faoiseamh neamhúsáidte agus is féidir é a thabhairt ar aghaidh go dtí 2025 (agus tréimhsí níos déanaí go dtí go mbeidh sé ídithe go hiomlán).

Faoiseamh nár úsáideadh a thabhairt ar aghaidh

Féadfaidh sé go raibh do chomhlacht i dteideal páirtfhaoisimh. Má bhí d’íocaíocht ÁSPC d’fhostóirí iomlán níos mó ná an CC dlite sa tréimhse chuntasaíochta, féadfaidh se go bhfuil tú in ann an faoiseamh nár úsáideadh a thabhairt ar aghaidh. Tá an méid le tabhairt ar aghaidh mar an gcéanna leis an bpáirtfhaoiseamh breise atá ar fáil amhail go raibh an CC dlite agus an íocaíocht ÁSPC mar an gcéanna.

Conas faoiseamh páirteach a thabhairt ar aghaidh a ríomh

Tá trí chéim i gceist leis an ríomh:

Céim 1: Ríomh an páirtfhaoiseamh ar an ngnáthbhealach.

              3 × (T-M) × ((A+B)÷T)

Céim 2: Ríomh an faoiseamh imeallach amhail is go raibh an Cháin Chorparáide agus an íocaíocht cháilitheach ÁSPC mar an gcéanna,

             C- [3 × ((T-M) × C÷T)]

áit a bhfuil C mar an gcéanna ag C d'íocaíocht cháilitheach ÁSPC iomlán agus T agus M mar an gcéanna i gCéim 1.

Céim 3: Asbhain an méid i gCéim 1 ón méid i gCéim 2 don pháirtfhaoiseamh a fhéadtar a thabhairt ar aghaidh.

Tá samplaí breise d'fhaoiseamh do ghnólachtaí nuathionscanta san áireamh sa Lámhleabhar Cánach agus Dleachta Part 15-03-03.

Ar aghaidh: Cén chaoi a gcuirtear isteach ar fhaoiseamh cánach le haghaidh do chomhlachta nuathionscanta?