Baile   Ioncaim bhreise   Employment related shares  

Cánachas ar scaireanna a bhaineann le fostaíocht

  1. Léargas ginearálta
  2. Scaireanna saor in aisce agus lascainithe
  3. Stoc-Aonaid Shrianta (stoc-aonaid SAS)
  4. Scaireanna srianta
  5. Scaireanna forghéillte
  6. Urrúis in-chomhshóite
  7. Pleananna Ceannaithe Scaireanna d'Fhostaithe (PCSF)
  8. Scaireanna fáis (scaireanna toraidh nó borracha)

Scaireanna saor in aisce agus lascainithe

Féadfaidh d’fhostóir scaireanna a thabhairt duit saor in aisce nó an deis a thabhairt duit scaireanna a cheannach ag praghas lascainithe.

Scaireanna saor in aisce

Is sochar incháinithe iad scaireanna a thugann d’fhostóir duit saor in aisce. Is é luach an tsochair luach margaidh na scaireanna ar dháta an bhronnta.

Féadfaidh d’fhostóir a chinneadh go mbeidh bronnadh na scaireanna faoi réir ‘tréimhse dílseacháin’. Más ea, is é luach an tsochair luach margaidh na scaireanna ar dháta an dílseacháin.

Tréimhse dílseacháin is ea an tréimhse idir dáta an bronnta (nó gealltanais) na scaireanna agus an dáta dílseacháin. Is é an dáta dilseacháin an dáta a shásaítear na coinníollacha dílsithe. Is gnách go gcomhlíontar tréimhsí dílsithe trí:

  • le himeacht tréimhse ama sonraithe
  • do fheidhmíocht aonarach
  • aidhmeanna corparáideacha a bhaint amach.

Cánachas ar scaireanna saor in aisce

Ní mór duit Cáin Ioncaim, an Muirear Sóisialach Uilíoch (MSU) agus Árachas Sóisialach Pá-Choibhneasa (ÁSPC) a íoc ar an luach an tsochair.

Déantar an íocaíocht nuair a bhronntar na scaireanna ort. Déanfaidh d’fhostóir na hasbhaintí cuí tríd an bpárolla agus íocfaidh siad an cháin go díreach leis an t-Ard-Bhailitheoir.

  • Sampla 1

    I Mí an Mheithimh 2021 fuair Jean 500 scair saor in aisce óna fostóir, ar luach €5 in aghaidh na scaire.

    Nuair a bronnadh na scaireanna ar Jean ba é luach margaidh na 500 scair go léir ná €2500. Chuir a fostóir €2500 lena pá don tréimhse pá i Mí an Mheithimh 2019 agus cuireadh Cáin Ioncaim, MSU agus ÁSPC i bhfeidhm.

    Dhíol Jean na scaireanna uile, i mí Meán Fómhair 2023 ar €4,000 (€8 an scair). Bhí gnóthachan inmhuirir aice de €1,500 (€4,000-€2,500). Tá sí faoi dhliteanas CGC ar an ngnóthachan seo.

Scaireanna lascainithe

Is sochair incháinithe iad scaireanna a thugann d’fostóir duit seans duit a cheannach ar phraghas lascainithe.

Cánachas ar Scaireanna lascainithe

Ní mór duit Cáin Ioncaim, MSU agus ÁSPC a íoc ar shuim na lascaine. Is é an lascaine ná an difríocht idir an méid seo:

  • luach margaidh na scaireanna ar dháta an bhronnta
  • agus
  • an tsuim a d’íoc tú dóibh.

Déantar an íocaíocht nuair a bhronntar na scaireanna ort. Déanfaidh d’fhostóir na hasbhaintí cuí tríd an bpárolla agus íocfaidh an cháin go díreach leis an Ard-Bhailitheoir.

  • Sampla 2

    I Mí an Mheithimh 2019 fuair Steven 500 scair óna fostóir, ar praghas lascainithe de €3 in aghaidh na scaire. Ba é luach margaidh na scaireanna ar an dáta sin ná €5 an scair.

    Chuir fostóir Steven suim na lascaine lena phá don tréimhse pá i mí Iúil 2019. Is é €30,000 tuarastal Steven don bhliain, mar sin tá sé faoi dhliteanas na rátaí níos ísle Cáin Ioncaim agus MSU.

    Cáin Stephen ar scaireanna
    Cur síosRíomhSuim

    Luach margaidh na scaireanna

    €5 x 500

    €2,500

    Suim íoctha ag Stephen

    €3 x 500

    €1,500

    Suim lascaine curtha leis an bpá

    €2,500 – €1,500

    €1,000

    Cáin Ioncaim (20%)

    		  

    €200

    MSU(4.5%)

    		  

    €45

    ÁSPC(4%)

    		  

    €40

    Cánacha iomlána

    		  

    €285

    Dhíol Steven a chuid scaireanna ar fad i Mí Meán Fhómhair 2021 ar luach €4000 (€8 an scair). Rinne sé gnóthachan inmhuirir de €1,500 (€4,000-€2,500). Tá sé faoi dhliteanas CGC ar an gnóthachan seo.

Cáin Gnóthachan Caipitiúil (CGC)

Má dhiúscraíonn tú do scaireanna, féadfaidh sé go mbeidh tú faoi dliteanas Cáin Gnóthachan Caipitiúil (CGC). Ní mór duit an diúscairt seo a thuairisciú do na Coimisinéirí Ioncaim, fiú mura bhfuil aon cháin dlite. Ní bhainfidh d’fhostóir aon cháin ná ní thabharfaidh siad tuairisc ar an diúscairt thar do cheann.

Ar aghaidh: Stoc-Aonaid Shrianta (stoc-aonaid SAS)

Foilsithe: 25 Eanáir 2024 Priontáil an leathanach seo

Leathanach baile Ar ais go barr