Cánachas ar scaireanna a bhaineann le fostaíocht
Stoc-Aonaid Shrianta (stoc-aonaid SAS)
Is éard is SAS ann ná gealltanas i do leith ó d’fhostóir. An gealltanas atá i gceist ná go bhfaighidh tú ceann díobh seo thíos tar éis duit ‘tréimhse dhílseacháin’ a chríochnú:
- scaireanna sa chomhlacht
- nó
- coibhéis airgid na scaireanna.
Is éard is tréimhse dhílseacháin ann ná an tréimhse idir dáta bronnta (nó geallta) na scaireanna agus an dáta dílseacháin. Is é an dáta dílseacháin an dáta ar a ndéantar luacháil an coinníoll dílseacháin a chomhlíonadh. De ghnáth, féadtar tréimhsí dílseacháin a chomhlíonadh tríd an méid seo a leanas:
- le himeacht tréimhse ama sonraithe
- do thaispeántas aonarach
- aidhmeanna corparáideacha a bhaint amach.
Cánachas ar Stoc-Aonaid SAS
Stoc-Aonaid SAS stocsocraithe
Ní mór Cáin Ioncaim, an Muirear Sóisialach Uilíoch (MSU) agus Árachas Sóisialach Pá-Choibhneasa (ÁSPC) a íoc ar luach margaidh na scaireanna seo ar an dáta dílseacháin.
Gearrfar cáin ort ar an dáta dílseacháin nó ar an dáta a aistríodh na scaireanna duit, más níos luaithe é. Déanfaidh d’fhostóir na hasbhaintí cuí tríd an bpárolla agus íocfaidh an cháin go díreach leis an t-Ard-Bhailitheoir.
Tá Stoc-aonaid SAS go hiomlán incháinithe má dhílsíonn siad ag tráth le linn duit a bheith i do chónaitheoir cánach Éireannach. Ní fhéadtar an sochar a chionroinnt de réir tagairt d’aon chuid den tréimhse dhílseacháin ina raibh tú cónaitheach in áit eile.
Mura bhfuil tú cónaitheach ó thaobh cánach de ag tráth an dílseacháin, ní bheidh tú faoi dhliteanas Cánach Éireannach ar an tsochar.
Stoc-Aonaid SAS airgeadsocraithe
Ní mór duit Cáin Ioncaim, MSU agus ÁSPC a íoc ar an íocaíocht airgid thirim a fhaigheann tú. Déanfaidh d’fhostóir na hasbhaintí cuí tríd an bpárolla agus íocfaidh an cháin go díreach leis an Ard-Bhailitheoir.
Cáin Gnóthachan Caipitiúil (CGC)
Má dhiúscraíonn tú do scaireanna, féadfaidh sé go mbeidh tú faoi dlite Cáin Gnóthachan Caipitiúil (CGC). Ní mór duit an diúscairt seo a thuairisciú do na Coimisinéirí Ioncaim, fiú nach bhfuil cáin dlite. Ní dhéanfaidh d’fhostóir aon cháin a asbhaint nó ní thuairisceoidh d’fhostóir an diúscairt ar do shon.
- Sampla
I mí Dheireadh Fómhair 2022, fuair Clár 600 SAS óna bhfostóir ar an gcoinníoll go n-oibríonn sí don chuideachta ar feadh dhá bhliain eile (tréimhse dhílseacháin dhá bhliain).
D’fhan Clár leis an gcuideachta agus i mí Dheireadh Fómhair 2024 dhílsigh na SAS agus tugadh 600 scair di. Ar an dáta dílseacháin, ba é luach margaidh na scaireanna ná €42,000 (€70 an scair x 600).
Cuireann fostóir Chláir an méid chuí inmhuirir lena pá agus Cáin Ioncaim, MSU agus ÁSPC.
Cáin Chláir ar dhílseachán SAS
| Cur síos | Suim |
|---|
|
Luach margaidh na scaireanna
|
€42,000
|
|
Comaoin íoctha ag Clár
|
€0
|
|
Suim inmhuirir
|
€42,000
|
|
Cáin Ioncaim (40%)
|
€16,800
|
|
MSU (8%)
|
€3,360
|
|
ÁSPC (4.1%)
|
€1,722
|
|
Cánacha iomlána
|
€21,882
|
Tabhair do d'aire
Má dhíolann Claire na scaireanna amach anseo, d’fhéadfadh sí a bheith faoi dhliteanas CGC.
Ar aghaidh: Scaireanna srianta