Baile   Gnóthachain, bronntanais agus oidhreachtaí  

Cáin Bhronntanais agus Oidhreachta (Cáin Fáltas Caipitiúil – CFC)

  1. Léargas ginearálta
  2. Céard air a íoctar CFC?
  3. Céard air nach n-íoctar CFC?
  4. Céard iad na muirir i leith tíolacadh déanach?
  5. Cén chaoi a ríomhtar CFC?
  6. Cén chaoi agus cén uair a íocann tú?
  7. Cumhachtaí cúlghairme
  8. Seilbh chodarsna

Cén chaoi a ríomhtar CFC?

Déantar na ríomhanna go huathoibríoch nuair a úsáidtear moChúrsaí nó Seirbhís ar Líne na gCoimininéirí Ioncaim (ROS) chun do thuairisceán chánach a thíolacadh.

Braitheann an méid CFC a íocann tú ar bhronntanas nó oidhreacht ar:

  • a luach
  • do ghaol leis an duine a thug duit é
  • agus
  • chibé an bhfuair tú bronntanais nó oidhreachtaí eile nó nach bhfuair lastigh den grúpthairseach céanna.

Níl ort cáin a íoc ar bhronntanas nó oidhreacht más rud é:

Braitheann an tairseach a úsáideann tú ar do ghaol leis an duine a thug an bronntanas nó oidhreacht duit.

Chun an méid CFC is gá duit a íoc a ríomh, ní mór duit do grúpthairseach agus ráta cánach ceart a bheith ar eolas agat. Cinntear iad seo de réir dáta an bhronntanais nó na hoidhreachta. Is gá go mbeadh luach an tsochair a fuair tú ar an dáta luachála ar eolas agat chomh maith.

Ní gá duit cáin a íoc ach ar luach bronntanais nó oidhreachta os cionn shuim na grúpthairsí saor ó cháin. Féadtar an tsuim incháinithe seo a laghdú trí fhaoisimh, díolúintí agus creidmheasanna cuí.

Chun CFC a ríomh, ní mór duit sochar reatha a chur le aon bhronntanais nó oidhreachtaí a fuair tú cheana faoin ngrúpthairseach céanna ón 5 Nollaig 1991.

  • Sampla

    In 2020, fuair Áine oidhreacht ar luach €30,000 óna seanmháthair. Ós rud é go raibh sé seo níos lú ná tairseach Ghrúpa B de €32,500 ní raibh aon dliteanas CFC ann maidir leis an sochar seo.

    In 2022, fuair sí bronntanas ar luach €40,000 óna haintín. Os rud go dtagann an dá shochar laistigh de thairseach ghrúpa B, tá feidhm le rialacha um chomhiomlánú. Toisc go sáraíonn €70,000 san iomlán tairseach ghrúpa B, tá an farasbarr incháinithe.

Bronntanais a roinnt

Má aistrítear bronntanas chuig duine eile i ngrúpa eile taobh istigh de thrí bliana tar éis iad a fháil, tugtar bronntanas a roinnt air seo. Bíonn tionchar ag bronntanas a roinnt ar an tairseach a úsáidtear.

  • Sampla

    I mí Eanáir 2022, tugann athair €250,000 dá mhac. I mí Dheireadh Fómhair 2022, tugann an mac teach ar luach €250,000 dá iníon. 

    Chun críocha cánach, thóg an iníon an bronntanas óna seanathair, seachas a hathair. Baineann an bronntanas le Grúpthairseach B, seachas Grúpthairseach A.

CFC íoctha ag an diúscróir

Féadfar an diúscróir an cháin a íoc ar do bhronntanas nó oidhreacht. Sa chás seo, méadaíonn méid d’oidhreachta de réir an méid cánach a d’íoc an diúscróir.

  • Sampla

    Faigheann Eoin bronntanas €100,000 agus íocann an diúscróir, Seán, an cháin. Meastar gur sochar eile é seo. Áireofar sa cháin deiridh dhlite an cháin iníoctha ar an mbronntanas de €100,000.

    Má dhéanann Eoin an tairseach iomlán atá ar fáil a úsáid, an cháin a ngearrtar ar €100,000 ag 33% ná €33,000. Meastar go bhfuil bronntanas de €133,000 tógtha ag Eoin. Athríomhtar an cháin ar €133,000, a thugann an cháin deiridh dhlite go dtí €43, 890, agus déanann Seán é a íoc.

Ar aghaidh: Cén chaoi agus cén uair a íocann tú?

Foilsithe: 01 Márta 2024 Priontáil an leathanach seo

Leathanach baile Ar ais go barr