Maoin a dhíol, a cheannach nó a aistriú

Tá maoin á ceannach agat

Bhí luacháil na maoine, mar a bhí ar 1 Bealtaine 2013, i bhfeidhm suas go dtí an 31 Nollaig 2021. Feidhmítear an luacháil don mhaoin ar an 1 Samhain 2021 le haghaidh na mblianta 2022 suas go dtí 2025, agus an dá bhliain sin san áireamh. Ní mór gur luacháil (luachálacha) réasúnta atá i gceist.

Céard ba chóir duitse, nó do do dhlíodóir, a dhéanamh roimh an díol a dhúnadh?

Roimh an díol a dhúnadh, ba chóir duitse, nó do do dhlíodóir:

• aon eolas cuí agus doiciméid tacaíochta a fháil ón díoltóir (achoimre ar stair na maoine, uimhir aitheantais na maoine, an luacháil nó an banda luachála, an bonn dá luacháil agus sonraí maidir le haon díolúine a éilíodh)
• seiceáil an bhfuil aon cháin, ús nó pionóis amuigh i gceist leis an maoin sin. Gearrfar ús ar aon cháin neamhíoctha.
• déan cinnte nach bhfuil aon iarchur ar taifead
• cinntiú go n-íoctar na dliteanais uile in éineacht leis an ús dlite
• cinntiú go n-íoctar an Muirear Teaghlaigh ina iomláine
• cinntiú go bhfuil aon díolúine a éilítear i leith na maoine fíoraithe ag na Coimisinéirí Ioncaim
• agus
• breithniú a dhéanamh maidir le an raibh luacháil na maoine dearbaithe go réasúnach agus go hionraic. Ba chóir don cheannaitheoir, nó do dhlíodóir, an cheannaitheora aghaidh a thabhairt ar aon cheisteanna roimh an díol a dhúnadh.

Ní mór do gach díoltóir imréiteach ginearálta a fháil roimh an díol a chríochnú. Ní mór do roinnt díoltóirí imréiteach sonrach a fháil ó na Coimisinéirí Ioncaim chomh maith. Ní mór don díoltóir é seo a chur ar fáil don cheannaitheoir. Más rud é nach é seo an chéad díol ó 2013, ní mór don díoltóir sonraí a sholáthar i dtaca le haon imréiteach i leith an díola roimhe.

Mar cheannaitheoir, ní mór duit a chinntiú go dtugann an díoltóir cóipeanna duit de na himréitigh chuí. 

Maoin thréigthe a cheannach - impleachtaí Dleachta Stampa

Meastar maoine áirithe a bheith cónaitheach chun críocha Dleachta Stampa fiú mura bhfuil siad faoi dhliteanas CMÁ. Mar shampla, teach tréigthe. Cé go bhféadfadh sé nach bhfuil teach tréigthe faoi dhliteanas CMÁ, tá sé faoi réir Dleacht Stampa ag an ráta cónaithe.

Féadtar maoin a cheannach nach bhfuil faoi dhliteanas CMÁ ach atá faoi réir an ráta cónaithe Dleachta Stampa. Más sin an cás, ní mór duit a chinntiú go gcuireann an díoltóir Uimhir Aitheantais Maoine CMÁ ar fáil duit sula mbeidh an díol críochnaithe. Teastóidh Uimhir Aitheantais na Maoine uait chun do Thuairisceán Dleachta Stampa a thíolacadh.

Mura bhfuil Uimhir Aitheantais Maoine ag an maoin, ba chóir duit iarraidh ar an díoltóir teagmháil a dhéanamh leis an mBrainse CMÁ. Ba chóir don díoltóir a mhíniú don Bhrainse CMÁ go bhfuil an uimhir ag teastáil chun tuairisceán Dleachta Stampa a thíolacadh.

Chun tuilleadh eolais a fháil ar Dhleacht Stampa, féach Céard is Dleacht Stampa ann.

Tar éis an díol a chríochnú

Féadfaidh sé go measann tú nach bhfuil an luacháil (na luachálacha) a dhearbhaigh an díoltóir nó an t-úinéir roimhe ar an 1 Bealtaine 2013 agus, nó, an 1 Samhain 2021, réasúnta. Má cheapann tú gur chóir don luacháil (do na luachálacha) a bheith níos airde nó níos ísle, ba chóir duit na sonraí seo a leanas a chur faoi bhráid an Bhrainse CMÁ:

• uimhir aitheantais na maoine
• seoladh na maoine
• do mheasúnú féin ar luach margaidh agus banda luachála na maoine ar an 01 Bealtaine 2013 agus, nó an 01 Samhain 2021. Ní mór duit luach iarbhír na maoine a roghnú más rud é gur tugadh luach os cionn €1 milliún don mhaoin.
• agus
• ní mór duit cáipéisí a chur ar fáil mar thaca le do luacháil (do luachálacha). 

Ar aghaidh: Tá maoin á haistriú agat